Efe Demir’in ölümü üzerine Yapı Kredi Bankası’na dönük büyük tepkiler oluştu. Özellikle Efe’nin ölümünden önce attığı mail birçok banka emekçisinin de duygularına tercüman oldu, çok konuşuldu. Banka emekçileri Efe’nin ölümünün ardından duygularını ve görüşlerini paylaştılar.
İŞ YETİŞTİREMİYORUM VE MUTSUZUM DEMEK YASAK
Eski bir YKB çalışanı olarak bankada çalışırken neler yaşadın, çalışma koşulları nasıldı biraz anlatabilir misin?
Özge: Ben de YKB’nin krediler bölümünden istifa etmiş eski bir çalışanıyım. Uzun çalışma saatleri, hafta sonu mesaileri, yöneticilerin iş, süre baskıları ve bazılarının histerik davranışları, devamlı çıkan acil işler ve yetiştiremiyorum demenin yasak olması, dayanamayanların üst üste istifaları ve fakat sanki her şey yolundaymış, herkes çok mutlu çalışıyormuşçasına üst düzey yöneticinin sosyal medya paylaşımları ve altındaki yöneticileri de bunu yapmaya zorlaması… Birçok arkadaşımın bu sebeple fiziksel ya da ruhsal bozuklar yaşadığına şahit oldum. Ne yazık ki yaşadığımız sorunları dile getirmeye çalışınca da stres yönetimimizin kötü olduğuna, yöneticilik özellikleri gösteremediğimize, aslında bunun kendi başarısızlığımız sebebiyle olduğuna inandırmaya çalıştılar. YKB deyince içeride sömürünün hat safhaya çıkmasına rağmen dışarıya ise Türkiye’nin aydınlık yüzlü kurumu imajı yansıtılan, birçok insanın da ne yazık ki buna inandığı, çelişki dolu bir kurum hatırlıyorum. İşin açıkçası bu kurumdan ayrıldığıma bir gün bile pişman olmadığımı ve şu an ne kadar haklı olduğumu tekrar anlıyorum.
ALGIYI NORMALDE ÇOK İYİ YÖNETİYORLAR AMA ARTIK EMEKÇİLERDEN KORKMALILAR
Koç ailesi ve şirketleri sürekli olarak sermayenin çağdaş, aydınlık yüzü olarak gösteriliyor ülkemizde. Gerçekten böyle mi, senin düşüncen ve tecrübelerin nedir?
Özge: Koç grubunun da, ne kadar büyük olursa olsun yegane amacı diğer sermaye grupları gibi kâr elde etmek. Tek farkları Türkiye’nin en büyük sanayi gruplarından biri oldukları ve Türkiye kapitalizmini kuran ailelerden biri olmaları dolayısıyla toplumda kendilerine yönelik algıyı da nasıl yöneteceklerini çok iyi bilmeleri. Çeşitli sosyal sorumluluk projeleri, sözüm ona ‘he for she’ ile kadın çalışanlara destek verdikleri iddiası, içi boş bir Atatürkçülük ki AKP döneminde özelleştirmelerin en büyüğünü yapan ve en çok kâr eden grup haline gelmiş olduğunu unutmamak lazım. Gezi’de Divan otellerini açmaları da o zaman beyaz yakalılar üzerinde büyük bir sempati yaratmıştı. Fakat artık beyaz yakalının bilinçlenmeye başladığına, çelişkileri gördüğüne ve bu göz boyamaya artık aldanmadıklarına inanıyorum ve bunu bizzat çevremdeki insanlarda görüyorum. Koç grubu ve diğer tüm sermaye grupları artık korkmaya başlamalı çünkü emekçi beyaz yakanın bu düzende çalışmayı kabul etmeyeceği bir dönem geliyor.
HAYAT DOLU BİR İNSANDI, ÇALIŞTIĞIM KURUM ADINA UTANDIM
Dışarıya da çok yansıdı ama banka içerisinde de çok konuşulmuştur mutlaka. Yapı Kredi çalışanı olarak haberi alınca neler hissettin?
Onur: Haber medyaya yansımadan bir gün önce duyduk Efe’nin ölümünü. Çok üzüldük, tüm iş arkadaşlarımız aramızda bu konuyu konuştuk tüm gün. Bir taraftan şaşkındık; böylesine hayat dolu gözüken bir insan neden istifa değil de intihar etti diye… Sonra Efe’nin yazdıklarını okuma fırsatı bulunca anladık tükenmişliğini. Banka dışından insanlar bana bu konuyu sorduklarında, herhangi bir sorumluluğum olmasa da çalıştığım kurum adına utanç ve suçluluk duydum.
BİR ARAYA GELMEKTEN, TEPKİ VERMEKTEN KORKMAMALIYIZ
Yapı Kredi’de bir dönem çalışmış ya da hala çalışmakta olan insanlar olarak arkadaşlarınıza ve diğer banka emekçilerine neler söylemek istersiniz?
Özge: Başka banka çalışanı arkadaşlarımın buna daha fazla maruz kalmaması ve bu çaresizlik içinde tek başına hissetmemek için bir araya gelmemizin şart olduğuna inanıyorum. Ben istifa ettim fakat bu bir çözüm değil, sonuçta çalışmak zorundayız fakat farklı bir kurumda da aynısına ya da daha kötüsüne maruz kalmayacağımızın bir garantisi yok. Bu sebeple dayanışma ön plana çıkmalı, bir araya gelmekten ve tepki vermekten korkmamalıyız.
Emre: Öncelikle bir banka emekçisi olarak Efe’nin ailesi ve sevenlerine baş sağlığı dilerim. Efe’nin haberini öğrendiğimde ben de binlerce banka çalışanı gibi üzüldüm. Sonrasında mektubunu okuduğumdaysa onu her gün yıpratan ve tüketen sistemi gördüm. Koskoca finans kurumu dedikleri Efe’lerin üstünde büyüyen, büyürken de Efe’leri tüketen yapının ta kendisidir.
Vefatından sonra taziye mesajı yayınlamayanlarınsa, haberler duyulunca marka değerine zarar gelmesin diye yaptıkları açıklamalar, haberi duyuran sayfalara attıkları mesajlar, “koskoca finans kurumları” için çalışanların da birer rasyodan ibaret olduğunun göstergesidir. Bunu tamamen değiştirecek olan ise, emekçilerin kendi çıkışını örgütlemesidir diye düşünüyorum.
EFE HEPİMİZE ‘KRAL ÇIPLAK’ DEDİRTTİ
PE Banka Emekçileri Dayanışma Ağı adına da Tuğhan Çağlayan konuştu:
Öncelikle Efe’nin ailesine, sevenlerine ve tüm emekçilere tekrar başsağlığı diliyoruz. Bu olayın ve tüm sürecin başından beri takipçisiyiz ve olmaya da devam edeceğiz. Efe’nin yaşadıkları hepimizin yaşadıklarıdır, hesabını soracağız.
Efe arkadaşımız yaşadığıyla ve attığı mail ile tüm banka emekçilerini ve toplumun bir kesimini bir anlamda kendi yaşadıklarını da sorgulamaya itti. Efe gibi üretmek için varını yoğunu ortaya koyan, kendi hayatından fedakarlıklar yapan emekçilerin daha fazla kâr uğruna nasıl tüketildiklerine şahit olduk. Efe’nin ölümünde bütün arkadaşlarımız kendinden bir parça buldu ve aslında iş yerinde yaşadıklarımızla bu duygu halinden sadece bir nefes uzaklıkta olduğumuzu fark ederek hem üzüldük, hem de öfkelendik.
Bir diğer nokta da olayın Türkiye kapitalizminin yıldızlı pekiyi ailesi Koç’un bir şirketinde gerçekleşiyor olması. Onca reklama, toplumun algısını manipüle etmek için dökülen tonlarca paraya rağmen bu olayda maskeleri düştü, herkese ‘Kral Çıplak’ dedirtti. Depremzedeler için duyurulan bağışlar ve kampanyaların da gerçek yüzleri ortaya çıktı. Hala dikensiz gül bahçesi gibi gösterilmeye çalışılan bankalara dönük algı da çöktü.
Biz PE Banka Emekçileri Dayanışma Ağı olarak bu düzenin sessizleştirdiği, çaresiz hissettirdiği tüm banka emekçilerini bir araya getirmeye çalışıyoruz. İnsana değer vermeyen, kendi kârından başka hiçbir şey düşünmeyen patronlara karşı emeğin ve emekçinin temsil ettiği değerleri yükseltmeye ihtiyaç var. Birbirimizin elinden tutacağız ki yalnız ve çaresiz hissetmeyelim, bir araya geleceğiz ki insanı çürüten, değersizleştiren bu düzenin karşısına emekçilerin seçeneğini çıkartabilelim. Tüm banka emekçisi arkadaşlarımızı bize ulaşmaya ve aramıza katılmaya çağırıyoruz.
